Saturday, February 4, 2012

CNF/A leh ZRO/A for Zoland

Dear It Zomi laizom te aw,

Tulaitak thuthang ahi CNF/A te thu leh Zomi te maban tawh kisai kei mimal muhna tawm hong hawmsawn nuam ing.

THE PANGLONG AGREEMENT
(Signed on February 12, 1947)

http://www.zogam.org/documents.asp?article=documents_26


Zomi te pen, ih tenna mun leh mual tawh kizui in ih awsuah ki lamdang pian a, a hizong in minam khat ihhihna kua man hong khenthei tuanlo ding uh hi.Pawl khat Mizo kici ,pawl khat Kuki, pawi khat Laimi kici in, ahizong in minam khat ih hi veve hi.

Zomi nam sung ah Revolution aphuang masa te in,

03/02/1962 kum in, U Newin in thuneihna hong lakhia a, 07/04/1962 kum in, U Nu in,Prime Minister hong semto in, kawlgam buppi Buhda biakna zat ding hong vaihawm na leh mualtung mite tan ngahding kilawm te hong susiat ding atheikhol Zomi minam it thumu masa te in, Minam leh Gam ading in hong kipan khia uh hi.

1964 kum ciang in, Ex. Col Pu Son Kho Pau, Pu Thual Zen (a former army sergeant) and former parliamentarians and politicians like Pu Hrang Nawl, Pu Dam Kho Hau, Pu Pa Cung Nung, Pu Mang Kho Pau, Pu Son Cin Lian, Pu Ral Hmung, Pu Hmun Hre, and Pu Ro Thang te in, singnuai gammual ah hong zuan ta uh hi.

1965 kum ciang in, Col, Pu Son Kho Pau leh Pu Tun Kho Pum ( Manipur ) te in, East Pakistan ( Now Bangladesh ) ah Zomi salpha 150 tawh training man in, galvan a kim tawh Zogam ah hong ciah kik uh hi.( Nampi lungsim a neilo Zosuan te mah hang in tupnasawmna tangtungzolo uh hi.)
http://www.chinforum.org/cffiles/chin_mov_1970.pdf

10/30/1965 kum ciang in, Mizo National Front Pu Lal Deng makaihna tawh Pu Tun Kho Pum te galvan te zuau khemna tawh angah teng kaikhawm in MNF hongphuang khia uh hi. Tua ma in Zomi min hoihsa mahmah na pi in, A Zo lah deih Mi la deih , A Zomi minam nasem teng lah suamlum uh ahihman in, Lusei National Front lah cih theih omlo, Duh Lian Front lah cihtheih lo in, Zomi min lehbulh in Mizo a kici zen hisawn uh hi... ( khangthak ten mangngilh theihpak ding hi kei ) http://en.wikipedia.org/wiki/Mizo_National_Front

Hun te hong pai toto in, Zomi leh Zogam suahtakna ding tupna tawh 03/20/1988 kum in, Chin Natinal Front/ Army hong phuan khia uh hi. A hizong in CNF/A te in, Kawlgam sung aom, Chin State sung bek ah a movement uh hong koih ahihman in,gam thum a kikhen Zomi te gamkhat a ih omkhop kiknopna thu tawh hong ki bangnawn hiau lo hi.
http://www.chinland.org/?page_id=11
Zogam ih cih in, India , Bangladesh leh Burma sung a om, Zosuan te teenna leitang teng a hihman in, hih Gam thum sung a om teng tuibang kingawmkhawm kik a, Zogam ( Zoland ) khat in, ih om theihna ding tupna lianpi tawh, Zomi Re- Unification Organization ( ZRO ) 1993 kum in hong phuang khia leuleu uh hi.
http://www.zogam.org/

A beisa kum tampi laipekpan in, Zomi te in, Zogam Zomi te suahtak na ding ahunzui in, na pan toto uh a, atup asawm na uh atangtung zolo leh anuntakna uh a bei tampi tak ih Pu Ih Pa te na om khin uh hi.Tu hun ciang dong minam leh gam a ding asem CNF leh ZRO bek mah ih nei lai hi.

CNF in Chin state leh Mizogam gamgi zul pansan in, kum tampi tak hamsatna tampi leh nuntakna tampi bei in, Minam leh gam ading nasem khia uh hi.Hih CNF te pen gamnuai mi teng lak pan a genthei pen te hikha ding inzong ka lam en hi.Pau leh ham kibang lo honpi khat ki suktuahna mun a hihman in, amasa in pau leh ham tawh hong buai pen kha ding uh hi.A tunglam in Falam lam te tam simpian himah leh thu tuamtuam hang tawh hong paikhia uh a, tu in, CNF ih
cih in, Mara kampau leh Hakha kam pau te tamzaw uh hi.

ZRO te in, sanggam Thahdo gal veng akipan mipi te support na tawh Manipur singtanggam teng ah noptak in Camp bawl thei in, India kumpi tawh kilemna bawl in,inn tual tat thei mahmah uh hi.Galvan zong kicing pian ta in,tupna sawmna te zong hong mapai pianpian ta hi.Kawlgam nisuah na lam a om, ih Sanggam Wah minam te in, Tanlwin gun ngal Wa minam te teenna khempeuh a mau UWSA http://www.youtube.com/watch?v=5D24qA2bUN4 galkap te in, auk mah bang in, ZRO te zong, Thanlawn gam, Singat gam, Lamka gam Hianglep gam teng ( Tedim,Tonzang leh Falam gam cia sang lianzaw sung ah ) galvan tawi in om thei ahihman in, Zogam Saklam ( Northern ) gam teng a uk hita uh hi.

Kawlgam Democracy ngah ding kikhel ding leh Zogam leitang kingawm khopkik ding zong kitamsai lua khol lo ahihi. Zomi pawlkhat kawlgam sung ah ki om kha ahihman in,ih kisai na ciang bel a om hi bek a, ei tupna ahih leh asuakta Gam leh leitang ahihi. http://www.zogam.org/images/maps/maps_01_big.gif

Zomi mipi in ih theihkim ding in, CNF/A in ,gamdang pansan in nasem uh a, Kawlgam sung ah NLD leh mualtung mite te tawh kipawlna kizopna neilo uh hi. ZRO in Zogam pansan in nasem uh a, gamdang pan huhna ngen naisam lo uh hi.. ZNC in, NLD leh mualtung mikhempeuh kipawlna pansan in Minam leh gam ading mapang in nasem uh hi.

ZRO/A te lah Tedim leh Kawlpi lam ah hong lut nailo ahihman in, CNF/A te thu tuamtuam hang tawh kawl uital te zolna zui a kilemna hong neihtheih uhpen thuhoih khat ahihi. Zomi revolution tangthu ah akiciamteh dending thukhat hong hita hi. Amau zong Tedim khuapi leh Kawlpi amukha ngeilo tam mahmah ding uh a, sngnuai alut zawh a kipan anu leh pa te sanggam te tawh akikhen tam mahmah ding hi.Gal kido nasang in kilemna in manpha zaw a,sisan luang lo a, sabuai tung ah deihteng suntheih, ngah theihna in manpha penpen hi.

CNF/A te in Tedim gam leh Tonzang gam te ah siah akaihna uh leh sumbawl te kiang pan Tax alak na te uh, numei hong matsak na te, mihing mahmah hong thahlupsak na te, agalkap ding in hong matsak na te pen Revolution hunsung ahihman in, singnuai gammual a om mite bek in theiding in ka lam en hi.Mipi te in, Chin min ahihna tawh muhdah luatding hi kasa kei a, amau zong Zomi mah hi ci in, ih pomtheih ding thupi kasa hi. ZRO/A leh CNF/A te banghun lai in kikap ngei ahiam? Athei na omkha uh hiam? Minam khat ih hihman in kumsim in thuki kupna,ki muhtuah na a neiden uh ahi a, sanggam Kuki leh MIzo tetawh aki holim den ahihlam ih phawk ding thu ahihi.

ZRO in India kumpi tawh kilemna bawlkhin zo a, CNF in kawl kumpi tawh kilemna abawl hipan hi.Mailam ah minam leh gam ading galvan tawi ih neih sunsun ZRA leh CNF bek om in, tunai in bel Thai gam gi ah ZIA cih khat hong om a, ki lungdam mahmah hi. Zomi mipi ten ih theih ding in Zomi Political makai te mihai omnawn lo a,nasep khop ding, kipawl khop ding pangkhawm ding cih bek a ngaihsun uh ahihi.Ei mipi ten tua te thuktak in ihtheih loh man in, min tawh ih buai thei mahmah a,minam vei ten Gam lei suahtak nading tawh nabuai zaw uh hi.

Tulaitak in Kawlgam gamthu pai zia hong kikhel ding bang hiai huaisam pongmawk in, mualtung mite zong a tactits uh hong laih ta uh hi. A hizong leitung ah zuau khem minam in akiciamteh Kawl te thungen 30% up bawl in, thau khia kuamah omtuan lo uh hi.Tu hun laitak pen Kawlgam politics pen alunglut huai mahmah hun ahi a,ZRO leh CNF makai te zong amit khu mul uh lingling ta ding uh hi.Pasian in gam hongpiak nopnak leh pankhopna tawh hong gualzosak ding hi.

Thu khupna in, Minam leh gam ading asem khia te langbawl lo in, it bawl ni.Khan lawh hunta hi. Min thupi masa lo zaw in, Gam lei suahtakna thupi masa hi. Asuah ta gam ih hihteh, Kuki land, Mizo land, Zoland, Lai land, Chinland cih teng lah pan mipi atam pen thukim na tawh ih gam min ih phuag ding a, ih pau leh ham teng ngawm khawm in lai khat pau khat common language in ih nei lel ding hi. Tedim leh Tonzang bek Zogam in ihmuh leh na zingmai na phiat kik phot mai un cih deihsak leh veina tawh keimimal muhna hong hawm sawn ing.

Veina bek tawh,

Tg. Zogam Mungno
02/04/2012

No comments:

Post a Comment